Rulman Nedir? Hangi Amaçlarla Kullanılır?

Rulman, iki makine arasında oluşan sürtünmeyi azaltmayı ve birbirini desteklemeyi sağlayan sistemdir. Bu makineler birbirine bağlı olmak zorundadır. Dairesel veya eksenel şekilde dönme hareketi yapan pek çok makinede rulman bulunmak zorundadır. İki makine arasında sürtünme oluştukça makinenin daha fazla güç harcaması gerekir. Bu ürün bu sürtünmeyi minimize ederek güç kaybını önlemektedir. Bu parçalar karşımıza hemen hemen her makinede çıkabilir. Motor parçaları, sunroof, bisiklet, direksiyon, araç şaftı gibi aklınıza gelebilecek pek çok alanda bu ürün kullanılmaktadır. Neredeyse tüm elektronik eşyalarda kullanılabilen bu hırdavat ürünü uzun süreler boyunca dayanıklılığını ve yapısını koruyarak çalışmasını sürdürüyor. Döner hareket kabiliyetine sahip tüm makine veya elektronik parçalar için kullanılması uygundur. Rulmanlar halka sistemi ile çalışmaktadır. Bu sayede birbiri içerisinde kolay bir şekilde hareket edebilirler. Ara kısımlarına makaralar yerleştirilmektedir, bu makaraların pürüzsüz ve aynı boyutlara sahip olması rulmanın uzun süreli ve düzgün bir şekilde çalışmasını sağlar. 

Rulman fiyatları modellerine göre değişmekle birlikte 5 ₺’den 7.000 ₺’ye kadar çıkan fiyatlara sahiptir. Kullanıldığı alana göre şekillenen bu ürün Lazımbana’da en uygun fiyatlara satılmaktadır.

Rulman Modelleri

Rulman modelleri iki şekilde sınıflandırılır. Maruz kaldıkları yüklere ve yuvarlanma elemanlarının tipine göre. Ancak yine de oldukça geniş bir yelpazeye yayılan modelleri vardır. Dünya çapında 300 bine yakın çeşidi olduğu söylenebilir. 

Yuvarlanma elemanlarına göre makaralı veya bilyalı, taşıdıkları yüklere göre ise eksenel veya radyal modelleri mevcuttur.

Eksenel Bilyalı Rulmanlar

Genellikle çok büyük yüklerin taşınması sırasında görev yaparlar. Parçalarına ayrılabilme özelliğine sajiptirler. Her iki yönde de görev yapabilecek şekilde tasarlanmışlardır. Tek yönlü hareket edebilen modelleri bilye takımı, gövde bileziği ve mil bileziği gibi parçalardan meydana gelmiştir. Çift taraflı hareket kabiliyetine sahip rulman modelleri ise iki bilye takımı ve ara bileziği ile iki adet gövde bileziğinden meydana gelmiştir. Her iki model de oldukça büyük eksenel yükleri taşıyabilir. 

Radyal Bilyalı Rulmanlar

En yüksek devir sayısı sınırına sahip olan ürün modelleri arasında radyal bilyalı modeller yer almaktadır. Yapıları gereği küresel oldukları için, üst noktaları halka yataklarına temas etmektedir. Bu nedenle sürtünme daha az olduğu için devir sayıları daha fazla ve güç kaybı daha azdır. Eksen konumlarına bağlı olmakla birlikte eğik takılabilme özelliğine sahiptirler. 

İhtiyaca göre temaslı veya temassız contalı rulmanlar bulunmaktadır. Bakım gerektirmediğinden kullanımları oldukça pratiktir. Çift sıra olarak tasarlanan modellerin yük taşıma kapasiteleri daha yüksektir ancak eksenel modellerinin yük kapasitesi daha azdır. 

Omuzlu Bilyalı Rulmanlar

Yük taşımaları eksenel tasarımlarda kısıtlıdır. Yapısı tek sıralı bilyalı modellerden farklıdır, dış bilezikte tek omuz bulunmaktadır. Bilya, iç ve dış halka bölümleri ayrı olarak değiştirilebilir. 

Eğik Bilyalı Rulmanlar

Eğik bilyalı olanları iki farklı modele sahiptirler. Tek sıralı ve çift sıralıdır. Bunlar yük taşıma kapasiteleri, kuvvet oranları ve montajlanma şekilleri farklıdır.

Tek Sıralı Eğik Bilyalı Rulmanlar: Tek sıralı eğik bilyalı rulman çeşitleri tek bir yönden gelen ve eksenel olan yükleri taşıyabilirler. Bu sebepten ötürü tek başlarına monte edilemez ve her zaman ikinci bir rulman yanına monte edilmeleri gerekir. Parçaları değiştirilemez. Yüksek devirde çalıştırılabilirler ancak karşıt mesafede yer alan rulmanların kısa konumlandırılmış olması gereklidir. Mildeki ısınmaya bağlı değişimler rulmanın çalışmasını etkiler.Dört nokta temaslı çeşitleri yüksek taşıma gücüne sahiptir ve hızlı devirde çalıştırmak için uygundur. 

Çift sıra eğik bilyalı rulmanlar: İki taraftan da gelen yükleri aynı derecedeki kapasite ile taşıyabilirler. Standart modelleri parçalarına ayrılamazlar. İç bileziği iki parçalı olan modelleri ayrılabilir özelliktedirler. 

Oynak Bilyalı Rulmanlar

Oynak bilyalı rulmanlar yapısı gereği parçalarına ayrılabilir ve açıları ayarlanabilirdir. Çekme miller ile kullanımı uygundur. Bilezikte bulunan tespitleme boşluğuna takılmış olan iç bilezik mil üzerinde dönmeye olanak sağlar. 

Silindirik Makaralı Rulmanlar

Parçalarına ayrılabilen radyal şekilde tasarlanmış rulmanlardır. Taşıma kapasitesi 2 - 4 dakika arasındaki eğime müsade eden yapıya sahiptir. Bilyalı modellere göre çok daha dayanıklıdırlar ve zor dağılırlar. 

Oynak Makaralı Rulmanlar

Çift sıralı, içbükeyi küre şeklinde olan ve parçalarına ayrılmayan rulman türüdür. Mukavemet sınırına yakın yük kapasitesinde çalıştırılırsa yağlanma gibi sorunlar ortaya çıkabilir. 

Konik Makaralı Rulmanlar

Konik makaralı modelleri parçalarına ayrılabilme özelliğine sahiptirler. Eksenel yükleri tek yönde taşıyabilirler. Destek amaçlı ikinci bir parça kullanılabilir. Milde ısıya bağlı meydana gelebilecek değişimler rulman boşluğunu olumsuz etkileyecektir bu sebeple karşıt rulmanın mesafesinin kısa olması gerekir.